Dr inż. Sławosz Uznański‑Wiśniewski, urodzony 12 kwietnia 1984 roku, to drugi Polak w historii, który wyruszy w przestrzeń kosmiczną.
Zanim został wybrany jako astronauta projektowy ESA 1 września 2023 roku, zdobywał doświadczenie w takich instytucjach jak CERN, gdzie pracował nad systemami sterowania w Wielkim Zderzaczu Hadronów.
Jego lot zaplanowano na 10 czerwca 2025 roku o 14:22 czasu polskiego, kiedy to wraz z załogą wyruszy na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w ramach misji Axiom Mission 4, nazwanej „Ignis”.
Misja Ignis – cele i załoga
Misja Ignis to część czwartej komercyjnej wyprawy Axiom Space na ISS. Start rakiety Falcon 9 z kapsułą Crew Dragon planowany jest 10 czerwca z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie.
W zespole pasażerów znajduje się m.in. Peggy Whitson, były astronauta NASA i dowódczyni wyprawy, indyjskiego pochodzenia pilot Shubhanshu Shukla oraz specjalista z Węgier, Tibor Kapu.
Start pierwotnie zaplanowany na 29 maja, później przesuwany był na 8, 9, a ostatecznie na 10 czerwca z powodu problemów technicznych z kapsułą Dragon
Astronauci spędzą na stacji ok. 14 dni, przeprowadzając 60 eksperymentów, z czego 13 stanowią polskie projekty w ramach misji Ignis.
Polskie projekty badawcze na orbicie
Dzięki współpracy ESA, POLSA i Ministerstwa Rozwoju i Technologii, polskie laboratoria i uczelnie mają możliwość realizacji innowacyjnych badań w kosmosie.
Niektóre z nich to: badanie ekspresji genów i metylacji (Immune Multiomics), analiza izolacji i stresu w warunkach mikrograwitacji (EEG‑Neurofeedback), testowanie sztucznej inteligencji w przetwarzaniu danych (Leopard Data Processing Unit), badanie stabilności nanomateriałów typu MXene oraz ocena mikrobów i składnika mikrobiomu ludzkiego.
Już w kwietniu 2025 uruchomiono pierwsze eksperymenty, np. EEG‑Neurofeedback w warunkach izolacji przygotowujące załogę do lotu.
Znaczenie technologiczne i gospodarcze misji Ignis
Podkreślając, że lot do kosmosu to inwestycja, z której „skorzystamy wszyscy”, Uznański-Wiśniewski kieruje uwagę na konieczność udziału Polski w sektorze kosmicznym.
Zdaniem ekspertów, misja warta jest ok. 65 milionów euro i umożliwia rozwój technologii, które potem znajdą zastosowanie w codziennym życiu – np. w medycynie, biotechnologii czy ochronie środowiska. Dodatkowo działania edukacyjne skierowane do szkół i uczelni mają inspirować nowe pokolenia naukowców.
Perspektywy dla Polski i polskich odbiorców
Lot drugiego Polaka w przestrzeń kosmiczną (pierwszym był gen. Mirosław Hermaszewski w 1978 roku) to znaczący krok nie tylko w wymiarze prestiżowym, ale przede wszystkim strategicznym.
Uzyskanie dostępu do infrastruktury badawczej ISS wzmacnia pozycję polskich jednostek naukowych i prywatnych firm. Dzięki „Ignisowi” Polska staje się integralną częścią globalnej gospodarki kosmicznej – współpracując z ESA, POLSA, NASA oraz sektorami prywatnymi jak Axiom Space i SpaceX
Konkluzja
Misja Axiom Mission 4 “Ignis” z udziałem Sławosza Uznańskiego‑Wiśniewskiego to nie tylko historyczne wydarzenie dla polskiej astronautyki, ale zwłaszcza szansa na transfer wiedzy i technologii, które „spadną” na Ziemię.
Inwestycja w badania kosmiczne, rozwój nanotechnologii, biotechnologii i edukację to krok ku uniezależnieniu Polski w sektorze kosmicznym oraz budowaniu przewagi innowacyjnej.